Hoe komt de looprichting tot stand?
Papier wordt gemaakt door een pulp die bestaat uit cellulosevezels in water gelijkmatig op een zeef te spuiten. Deze eindeloze zeef lijkt op een lopende band. Tijdens het lopen van de zeef dikt de pulp in, waarbij het water door de zeef wordt afgezogen. De cellulosevezels in de pulp komen door de beweging van de zeef grotendeels evenwijdig met de looprichting van de papierbaan te liggen.
Waarom is de looprichting van papier belangrijk?
Als je er geen rekening houdt met de looprichting van het papier geeft dat problemen bij het maken van een boek. Zo zal het papier in de rug gaan bobbelen, trekt de band krom en krijg je het schutblad niet glad in het boek geplakt. Een boek bladert ook prettiger als het de goede looprichting heeft.
De regel is: de looprichting van al het materiaal moet evenwijdig zijn met de rug van het boek.
Van elk stuk papier of karton (ja, ook karton heeft een looprichting) dat je gebruikt moet je dus eerst de looprichting bepalen.
Je kan een vel papier en de looprichting van de vezels vergelijken met een rieten strandmat. Je kan de mat (en ook het vel papier) gemakkelijk parallel aan de vezel (de looprichting) vouwen en zelfs scheuren. Maar als je probeert tegen de looprichting in te vouwen of scheuren geeft dat problemen en een niet scherpe vouw.
Maak je papier vochtig, dan rekt het dwars op de looprichting. Immers vezels zwellen op en worden breder, niet langer. Verschillende papiersoorten rekken in verschillende mate. Hou hier rekening mee en maak een proef als een stuk papier precies moet passen. Bij een boek kan het rekken van het papier, als de looprichting niet evenwijdig aan de boekrug is, leiden tot golven van het binnenwerk.
Langlopend of breedlopend papier
Als het papier gesneden wordt kan het resulterende vel uit de lengte van de rol komen. De looprichting is gelijk aan de lange kant van het vel want de vezels liggen voornamelijk paralel aan de lange kant van het vel. Dit wordt langlopend (LL) genoemd.
Als het vel uit de breedte van de rol komt liggen de vezels voornamelijk paralel aan de korte zijde van het vel; de looprichting is breedlopend (BL).
De looprichting bepalen
Er zijn meerdere manieren om de looprichting van een vel papier of stuk karton te bepalen. We noemen vijf methodes:
Kijk ook de onderstaande video .
Methode 1
De richting van de lange evenwijdige lijnen over het papier geven een eerste aanwijzing. Maar pas op, deze methode geeft niet altijd het juiste resultaat, soms is de looprichting niet gelijk aan de vergé lijnen.
Methode 2
De buigproef: het vel papier wordt naar twee kanten licht gebogen. Is de weerstand van de ene zijde minder dan de weerstand van de andere zijde, dan loopt de looprichting evenwijdig aan de zijde met de minste weerstand. Deze methode is ook geschikt voor karton
Methode 3
De nagelproef: Nagelproef: Twee randen haaks op elkaar staande randen van het vel papier wordt tussen twee nagels getrokken. De gladde zijde is evenwijdig aan de looprichting. De bobbelende geribbelde zijde die ontstaat is haaks op de looprichting. In de video wordt voor deze proef de rand vochtig gemaakt.
Methode 4
De scheurproef: het vel papier wordt aan beide zijden ingescheurd. De gelijkmatige en redelijk rechte scheur is evenwijdig aan de looprichting.
Methode 5
De vochtproef: het vel papier wordt aan een zijde licht bevochtigd en zal zich oprollen. De looprichtingis evenwijdig aan de as van de ontstane rol.
Heb je eenmaal de looprichting bepaald geef dat dan met een klein pijltje in de looprichting aan. Doe dit in een hoekje aan de achterkant van het vel.
